strona główna

                                   mirror strony skarabo.net        

audioretro.pl

warto odwiedzić >> ciekawe artykuły > słownik terminów audio i video

 Strona  audioretro.pl  jest stroną hobbystyczną, więc nie wykorzystuję ciasteczek zapisanych na Twoim komputerze. Ale oczywiście w każdej chwili możesz je wyłączyć w swojej przeglądarce.


warto odwiedzić  >> ciekawe artykuły >  
I
bibliografia I słownik I artykuły o audio i elektronice I kolumny głośnikowe I test wzmacniaczy I


Słownik składa się z 5 części:

1. Ogólne, 
2. Wzmacniacze, 
3.Technika CD i DVD, 
4. Głośniki, 
5. Kino domowe.

1. Ogólne.

AES/EBU
Protokół transmisji danych cyfrowych, stosowany w sprzęcie profesjonalnym, zatwierdzony przez AES (Audio engineering Society) i EBU (European Broadcasting Union) oparty na standardzie IEC-958 (International Electrotechnical Commision). W standardzie tym zakłada się liniowe próbkowanie dźwięku z rozdzielczością 16 bitów (jak w technice CD), lub wyższą - do 24 bitów. Próbkowanie może odbywać się z częstotliwością 32 kHz (DSR), 44.1 kHz (CD), 48 kHz (DAT). Transmisja jest jednokierunkowa i przebiega od nadajnika do odbiornika. Oprócz zakodowanego dźwięku sygnał zawiera dodatkowe informacje kontrolne. Przepływność sygnału jest równa 3,1 Mbit/s dla DAT, 2,8 Mbit/s dla CD i 2 Mbit/s dla DSR.

Standard IEC-958 wykorzystują protokoły, tak AES/EBU jak i S/PDIF (zob. S/PDIF), z tym że, o ile format danych jest w obu standardach jednakowy, to różnią się strukturą dodatkowych informacji, gniazdami we/wy i napięciami wyjściowymi. W interfejsie AES/EBU wykorzystuje się kable o impedancji 110 omów i profesjonalne gniazda XLR którymi przesyła się sygnał w formie zbalansowanej. Poziom napięć wyjściowych wynosi 2-7 V. W sprzęcie domowym dane przesyła się w formacie S/PDIF.

Cinch. (RCA)
Złącze umożliwiające połączenia między urządzeniami audio oraz video. Przewód połączeniowy typu Cinch jest kable niesymetrycznym, bowiem składa się z przewodu „gorącego”, czyli sygnałowego i masy.
Ciśnienie akustyczne i moc akustyczna.

Źródło

Odległość
(m)

Ciśnienie skust.
średnie (Pa)

Ciśnienie akust.
maksymalne (Pa)

Szczytowa moc
akustyczna
około (W)

Klarnet
Flet
Saksofon basowy
Trąbka
Fortepian wielki
Bęben średni
Bęben wielki
Kocioł
Organy wielkie
Orkiestra 15 muzyków
Orkiestra 130 muzyków

1
1
1
1
3
1
1
1
5
6
-

0,35
0,16
0,4
0,65
-
-
10,0
6,6
2,0
0,5
0,8

2,5
1,4
5,8
2,3
-
-
120,0
-
9,0
6,0
15,0

0,06
0,04
0,3
0,4
2,0
12,0
24,0
24,0
12,5
5,0
60,0

Bias (ang.)
Prąd podkładu, który stosuje się podczas nagrywania w magnetofonie, lub prąd polaryzujący w innych układach.
Bit
Podstawowa (najmniejsza) jednostka informacji cyfrowej. Przetworniki c/a zamieniają ciągi bitów w sygnały audio.
BNC (Bayonet Neil Concelman)
Łącze elektryczne o impedancji 75 lub 50 omów. Mimo lepszych parametrów niż łącze Cinch, rzadziej stosowane w sprzęcie domowego użytku.
CC, Compact Cassette.
Standard kasety magnetofonowej opracowany przez Philipsa w 1963 roku. Szerokość taśmy w kasecie wynosi 3.81 mm (0.15 cala), a prędkość przesuwu 4.76 cm/s. Najczęściej spotykane są kasety C60 (taśma o długości 85 m i grubości 18 mikronów grubości). Daje to długość nagrania 2 x 30 minut. Kaseta C90 (2 x 45 minut) ma 132 m długości i 12 mikronów grubości. Kaseta C120 ze względu na zbyt delikatną i cienka taśmę nie jest często stosowana. 
CD format
Cyfrowy format zapisu dźwięku zaproponowany przez firmy Philips i Sony. Zakłada on próbkowanie sygnału analogowego z rozdzielczością 16 bit przy częstotliwości próbkowania 44.1 kHz. Format ten powszechnie przyjęty za obowiązujący przy nagrywaniu płyt CD.
Coax, coaxial
Łącze elektryczne. Dla połączeń w sprzęcie domowego użytku przyjmuje się impedancję łącza 75 omów, (dla połączeń w technice nadawczej - 50 omów). Jako łączy używa się gniazd i wtyków typu RCA (czyli "Cinch"). Zob. kabel koaksjalny.
Częstotliwość graniczna
Górna lub dolna granica pasma przenoszenia.
DAB (Digital Audio Broadcasting)
Radio cyfrowe.
DAT (Digital Audio Tape)
Cyfrowy system zapisu sygnału audio stosowany w sprzęcie profesjonalnym. Próbkowanie 16 bit przy częstotliwości próbkowania 48 kHz. Przepływność sygnału 3,1 Mbit/s.

BSA
Funkcja BSA, pozwala na wyszukanie i zapamiętanie najsilniejszego sygnału stacji radiowej nadającej program o sytuacji na drogach, w obszarze, w którym aktualnie porusza się pojazd.
BSM 
Funkcja BSM, czyli pamięć najsilniej nadających stacji radiowych, umożliwia przeskalowanie i zapamiętanie sześciu najsilniej i najczyściej nadających stacji radiowych, dostępnych na każdym paśmie.
Decybele.
W decybelach można podawać poziom mocy, napięć, prądów, ciśnień i prędkości akustycznych. Ponieważ w różnych okresach rozwoju techniki pojawiły się różne  wartości  poziomów bezwzględnych (punktów odniesienia), stąd obecnie panuje spory bałagan. Stosunek dwóch mocy w decybelach obliczamy wg wzoru: AP {dB}=10 log(P2/P1), natomiast dla napięć, (prądów, poziomu natężenia dźwięku) obowiązuje wzór: AU {dB}= 20 log(U2/U1). Ponieważ decybele zawsze dotyczą stosunku dwóch wielkości, więc przy pomiarach napięcia czy mocy zawsze trzeba przyjąć jakiś punkt odniesienia. Wtedy poziom 0 dB zawsze odpowiada temu punktowi odniesienia. Dla mocy jest to moc jednego miliwata (1mW) wydzielająca się na rezystancji 600 omów (poziom przyjęty w telekomunikacji i rozpowszechniony). Czasem przyjmuje się poziom mocy w odniesieniu do do mocy 1 wata. W technice audio poziomem napięcia odniesienia jest 0.77459 V ( po zaokrągleniu 0.775 V). Radiowcy używają napięcia odniesienia równemu 1 mikrovolt. Rzadko używa się napięcia odniesienia 1 V. Przy pomiarze poziomu ciśnienia akustycznego przyjęto poziom równy 20 mikropaskali. Jest jeszcze wiele innych punktów odniesienia, co sprawia duże problemy przy porównywaniu parametrów urządzeń. 
Olbrzymia rozpiętość wartości natężeń dźwięku z jakimi spotykamy się na co dzień uniemożliwia stosowanie skali liniowej dla porównania głośności różnych dźwięków. Odczuwane wrażenie słuchowe jest w przybliżeniu  proporcjonalne do logarytmu wywołującej je podniety. W związku z tym także w akustyce wprowadzono względną miarę natężenia dźwięku wyrażoną w decybelach (dB) i określaną wzorem: L = 10log I/Io, gdzie I - to natężenie dźwięku bezwzględne wyrażone w  W/m2, a Io to natężenie progowe. Ponieważ nasz słuch nie jest nieskończenie czuły, to dźwięk odczuwamy dopiero od pewnej wartości tzw. progowej Io. Za wartość odniesienia  przyjęto dolną granicę słyszalności tonu 1000 Hz. Wartość Io = 10-12W/m2. Jednostkę L nazywa się Belem. Jest to duża jednostka, dlatego stosuje się jednostkę dziesięciokrotnie mniejszą - decybel (dB). Stąd wynika że 1B = 10 dB. Różnica natężeń odbieranych przez nasz słuch może wynosić nawet 130 dB.
W odniesieniu do mocy miara logarytmiczna mówi nam że podniesienie jej  wartości o 3 decybele, w skali bezwzględnej daje nam dwukrotną zmianę tej wartości, a o różnica 10 dB daje w skali bezwzględnej 10-krotną zmianę wartości.
Dekoder
Urządzenie elektroniczne, które dokonuje konwersji jednego rodzaju sygnału w inny.
DIN (Deutsches Institut fur Normunge.V)
Niemiecka instytucja normująca. 
Nazwa DIN przyjęła się jako oznaczenie typu gniazd i wtyków, dawniej często stosowanych w sprzęcie audio, obecnie rzadko spotykane.

Dolby B, C, NR 
Systemy redukcji zakłóceń dźwiękowych, które zmniejszają dokuczliwy szum taśmy magnetofonowej i polepszają stosunek sygnał / szum taśm nagranych przy użyciu systemu redukcji zakłóceń Dolby. Dolby jest nazwą zastrzeżoną firmy Dolby Laboratories Licensing Corporation ( www.dolby.com ).
Dynamika.
Dynamika, jest to różnica pomiędzy najcichszym i najgłośniejszym dźwiękiem, który słyszymy. Dynamika słuchu ludzkiego w skali logarytmicznej wynosi 120 dB ((próg słyszenia – próg bólu).
Dynamiką audycji nazywamy różnicę pomiędzy maksymalnym a minimalnym poziomem ciśnień akustycznych występujących w danej audycji. Maksymalna wartość ciśnienia akustycznego wynosi 110 dB (najcichszy instrument solo a forte wszystkich instrumentów).W praktyce dynamika audycji produkowanych bezpośrednio w salach (naturalna dynamika audycji) wynosi około:

- 80 dB dla dużych orkiestr symfonicznych,
- 60 dB dla mniejszych zespołów
- 50 dB dla mowy.

Nagranie utworów muzycznych na różnych nośnikach ograniczają dynamikę do:

- 90-95 dB w przypadku CD,
- 30-60 dB w przypadku audycji radiowy

Diversity 
System zapewniający optymalną jakość odbioru radiowego, mogą być następujące rodzaje:
 - Frequency Diversity - radioodtwarzacz wyposażony jest w dwa niezależne odbiorniki radiowe - pierwszy (ten, który słychać) odbiera najsilniejszą stację nadającą wybrany program, drugi natomiast pracuje w tle i ciągle przeszukuje pasmo częstotliwości w poszukiwaniu nadajnika zapewniającego najlepszą jakość odbioru. Dla prawidłowej pracy tego systemu konieczne jest spełnienie pewnych wymagań: nadawanie przez stację sygnału komunikatów drogowych dla wybranej strefy (ARI) lub informacji w systemie RDS i dostateczna jakość odbioru. Gdy te warunki nie są spełnione, zaleca się przejść w normalny tryb pracy (FIX lub wyłączenie funkcji AF, zależnie od typu radia).
 - Antenna Diversity - samochód wyposażony jest w dwie anteny (lub więcej), radio automatycznie wybiera antenę zapewniającą lepsze warunki odbioru.
Equalizer.
Korektor graficzny. Można na nim podbić dowolne pasmo dźwięku, w celu uzyskania lepszego dopasowania charakteru dźwięku do słuchanej muzyki, lub do akustyki pomieszczenia. Obecnie odchodzi się od korekcji dźwięku na rzecz uzyskania dźwięku takiego jak przewidział to reżyser podczas nagrywania płyty.
Fale stojące.
Mogą powstawać wówczas, gdy dwa ciągi fal o identycznej długości biegną w przeciwnych kierunkach (np. odbite od ściany). Powstają wtedy miejsca, gdzie dźwięk jest wzmacniany (strzałka), by obok być mocno osłabiony (węzeł). Warunkiem powstania fal stojących jest, aby dźwięk trwał przez jakiś czas. Jest to zjawisko niekorzystne, najbardziej dokuczliwe w zakresie tonów niskich.
Filtr MPX.
Jest to wąskopasmowy filtr służący do tłumienia częstotliwości 19 kHz (czyli tzw. sygnału pilota) w stereofonicznym sygnale radiowym. Używany tak w tunerach jak i magnetofonach, gdzie niewytłumiony sygnał pilota może powodować nieprawidłowe działanie systemów redukcji szumów.
Filtr dolnoprzepustowy
Filtr elektryczny, który przepuszcza tylko sygnały poniżej pewnej częstotliwości granicznej. Wprowadza przesunięcia fazowe. Najprostszy składa się z elementów RC (rezystancja i pojemność).
Filtr górnoprzepustowy.
Filtr elektryczny, który przepuszcza tylko sygnały powyżej pewnej określonej częstotliwości granicznej. Wprowadza przesunięcia fazowe. Najprostszy składa się z elementów RC.
Głowice magnetofonowe.
Jeden z najważniejszych elementów magnetofonu. Realizują trzy podstawowe funkcje: nagrywanie, odtwarzanie i kasowanie. W magnetofonach dwugłowicowych jedna głowica służy do kasowania, a druga - zwana uniwersalną - do nagrywania i odtwarzania. W magnetofonach trzygłowicowych funkcje te są rozdzielone, dzięki czemu można śledzić nagranie (tape monitor). Materiał z którego najczęściej są wykonane głowice to permaloj, będący stopem żelaza z niklem, czasem z domieszka molibdenu.  Permaloj jest magnetycznie miękki, czyli łatwo ulega namagnesowaniu nawet w słabym polu magnetycznym i niemal całkowicie traci namagnesowanie przy braku takiego pola. Pasmo przenoszenia takiej głowicy dochodzi do 14 kHz. 
W magnetofonach wysokiej klasy do produkcji głowic używa się także inne materiały:
- głowice HFP - ferryty gęste, prasowane na gorąco (pasmo przenoszenia do 17 kHz),
- głowice SCF - monokryształy ferrytowe (do 15 kHz),
- głowice SA - stopy żelaza, aluminium i krzem (do 15 kHz),
- głowice AH - szkła metaliczne (amorficzne) - do 15 kHz. 
Hałas - skala hałasu.
Hałas jest szkodliwy a jednocześnie wszechobecny. Jego nadmiar powoduje problemy ze słuchem a w skrajnych wypadkach nawet głuchotę. Największym zagrożeniem są głośne dźwięki o charakterze impulsowym, a także długotrwałe przebywanie w zbyt głośnym otoczeniu. Niebezpieczne są (niestety) dyskoteki.
Przeciętny poziom hałasu:
Ciche mieszkania, sypialnia - 30 dB,
Szept - 25 - 35 dB,
Wnętrze samochodu - 60-80 dB,
Głośna rozmowa - 75-85 dB,
Wnętrze autobusu - 90 dB,
Krzyk - 95-105 dB,
Sala koncertowa, hala fabryczna - 90-110 dB,
Silnik spalinowy - 100 dB,
Dyskoteka - 120 dB,
Silnik odrzutowy - 120-140,
Próg bólu - 130-140 dB.
Harmoniczne.
Harmoniczne są to wielokrotności częstotliwości podstawowej (np. sygnału elektrycznego lub dźwięku). Wielokrotności 3x, 5x, 7x... nazywamy harmonicznymi nieparzystymi (drugą, piątą, siódmą itd.), a wielokrotności 2x, 4x, 6x ... nazywamy harmonicznymi parzystymi. Od ilości i różnorodności harmonicznych w dźwięku zależy m.in. jego barwa. Harmoniczne parzyste są odbierane jako przyjemniejsze dla ucha.
Hi-Fi (ang. High Fidelity)
Wysoka wierność. Nazwa techniki rejestracji i przenoszenia dźwięków zapewniającej wysoką wierność w stosunku do brzmienia naturalnego. Jednym z podstawowych celów tej techniki jest taka budowa sprzętu elektroakustycznego tak, by przenosił on całe pasmo słyszalne bez zniekształceń, razem z tonami, które nadają dźwiękom naturalną barwę. Urządzenia Hi-Fi powinny posiadać niski poziom szumów i przenosić pełną dynamikę dźwięku, jaka występuje w warunkach naturalnych.

Hi-End (ang.)
Nazwa techniki najwyższej wierności. Stosowane do oznaczania sprzętu audio (i nie tylko) o najwyższych rozwiązaniach technicznych i jakościowych. Synonim rzeczy drogich, lecz najlepszych.
Impedancja
Rezystancja dla prądu zmiennego mierzona w omach.

Interferencja.
Jest nakładanie się dwóch lub większej liczby fal, co powoduje dodawanie lub odejmowanie się fal w określonym obszarze.
Intermodulacja.
Zjawisko powstawania na wyjściu urządzenia elektronicznego sygnałów o częstotliwościach różniących się od częstotliwości sygnałów wejściowych i stanowiących kombinację sygnałów wejściowych. Sygnały intermodulacyjne mają z reguły charakter zakłóceń.
Input/Output (ang.)
Wejście/wyjście do urządzenia elektronicznego
Kompakt, kompaktowy.

1. Nazwa urządzenia zawierającego w niewielkiej obudowie kilka elementów (np. tuner, odtwarzacz CD i magnetofon)
2. Nazwa kasety magnetofonowej (CC, Compact Cassettte)
3. Nazwa płyty CD, czasem odtwarzacza CD,
4. Nazwa małej kolumny głośnikowej z obudową zamkniętą (rzadziej)
5. Coś zwartego, małego, czy w małej obudowie

Impedancja
Rezystancja dla prądu zmiennego mierzona w omach.

Konwerter.
Urządzenie zmieniające jeden rodzaj nośnika danych na inny (np. fale radiowe na podczerwone).
Korektor dźwięku (graficzny).
Patrz „Equalizer”
Mikrofonowanie
Powstawanie sygnału elektrycznego pod wpływem drgań mechanicznych. Zjawisko to dotyczy najczęściej lamp, które pod wpływem drgań, wytwarzają sygnał, który wzmocniony, jest słyszalny w głośniku. Mogą mikrofonować także inne elementy urządzenia elektrycznego, jak kondensatory, czy płyty z układami elektronicznymi a także kable (np. słychać w głośnikach jak przesuwa się kabel mikrofonowy po estradzie). 

Low Noise (ang.)

Niskoszumowy, niski poziom szumów (np. kasety magnetofonowej).
Long-life (ang.)
Długowieczny, o długim czasie życia czy działania (np. baterii)
Long Play LP (ang.) – długie granie

1. Płyta gramofonowa długogrająca,
2. Taśma magnetofonowa przeznaczona do nagrań o przedłużonym czasie i z mniejszą prędkością,
3. Nagranie dokonywane z mniejszą prędkością (i z reguły gorszą jakością) umożliwiające uzyskanie na nośniku dłuższego czasu nagrania niż w wersji „Standard” czy „Normal” (np. filmu na kasecie VHS czy na płycie DVD+RW).

Oktawa.
Określenie to stosuje się zarówno w terminologii muzycznej jak też w elektronice i elektroakustyce. Jest o zakres, w którym stosunek najwyższej do najniższej częstotliwości wynosi 2 (np. zakres 50 – 100 Hz, 3050 – 6100 Hz, itp.) Dźwięki odległe o jedną oktawę dają wrażenie dobre do współbrzmienia, harmonizują ze sobą. W elektronice oktawa stosowana jest w technice pomiarowej (np. tłumienie filtru podawane w dB/okt.).
Obwiednia dźwięku.

Każdy dźwięk wydany przez instrument muzyczny zmienia się w czasie.. Przebieg odpowiadający dźwiękowi nazywamy obwiednią. Możemy rozróżnić cztery odcinki obwiedni, w których dźwięk ulega zmianie. Są to: narastanie [1]  (nabrzmiewanie), opadanie[2], trwanie [3] i zanikanie [4] (wybrzmiewanie) dźwięku.
Narastanie
jest stanem przejściowym, wynikającym z pobudzenia instrumentu. W okresie narastania barwa, a nawet charakter dźwięku mogą być inne niż w następnym okresie trwania dźwięku. Wrażenia słuchowe związane z narastaniem dźwięku są bardzo ważne dla właściwego odbioru. Czas narastania dla różnych instrumentów jest różny. I tak:

- organy 10 – 500 ms,
- saksofon 30 - 40 ms
- skrzypce 80 - 120 ms,
- flet 150 – 300 ms.

Opadanie jest stanem przejściowym pomiędzy narastaniem a trwaniem dźwięku. W dźwiękach wielu instrumentów ten fragment w ogóle nie występuje.

Trwanie jest to stan, jak sama nazwa wskazuje, w którym instrument emituje określony dźwięk. Czas trwania tego fragmentu wynosi od 0,1 s do kilku sekund.
Zanikanie
(wybrzmiewanie) trwa w zależności od rodzaju instrumentu bardzo krótko lub długo – nawet kilka sekund. Czas zanikania dźwięku może być skracany przez muzyka.
Na rysunku z lewej obwiednia skrzypiec (a), fortepianu (b), organów (c).

Parametry dźwięku.
Moc akustyczna
(P) jest to ilość energii wysyłanej przez źródło dźwięku w jednostce czasu. Wyrażamy ja w Watach. Jeżeli wyrażamy ja w jednostce logarytmicznej, to jako poziom 0 dB przyjmuje się moc 10-12 W. Moc akustyczna 1 W odpowiada poziomowi mocy 120 dB.
Natężeniem dźwięku
(I) nazywamy moc akustyczną przypadającą na jednostkę powierzchni prostopadłej do kierunku rozchodzenia się fali dźwiękowej. Natężenie dźwięku wyraża się w watach na metr kwadratowy (W/m2).
Intensywność dźwięku
(i) nazywana również poziomem natężenia dźwięku, jest wielkością określona w decybelach (dB) w odniesieniu do poziomu Io=10-12W/m2, przyjętego umownie za poziom zerowy.
Ciśnienie akustyczne
(p) wyraża się w paskalach (Pa). Ciśnienie odpowiadające zerowemu poziomowi natężenia dźwięku – po=2 x 10-15Pa.
PCM – Pulse Code Modulation
Modulacja Impulsowo-Kodowa. Jest to sposób przetworzenia sygnału analogowego za pomocą operacji próbkowania i kwantowania na cyfrowy, w postaci ciągu zer i jedynek. Stosowany przy zapisywaniu sygnału dźwiękowego w magnetofonach DAT i technice CD. W DVD -12  i DVD-Audio do zapisu stereofonicznej ścieżki dźwiękowej używany jest nowszy system LPCM (Linear PCM).
Podczerwień.
Pasmo światła powyżej widzialnego o długości powyżej 780 nanometrów (ciepło) używane do transmisji sygnałów w większości stosowanych obecnie systemów zdalnego sterowania (pilotów). Laser wykorzystujący światło podczerwone (780 nm) jest powszechnie stosowany w technice CD.
Połączenia audio
By połączyć dwa (lub więcej) urządzenia audio musimy użyć odpowiedniego kabla który poprzez wtyki i gniazda umożliwia przesyłanie sygnału. 
Stosowane są dwa rodzaje połączeń:
- niskopoziomowe
- wysokopoziomowe
1. Połączenia niskopoziomowe realizuje się za pomocą kabli sygnałowych (interkonektów) którymi przesyła się sygnały o niskim napięciu i natężeniu pomiędzy dwoma urządzeniami jak np. od mikrofonu do przedwzmacniacza, od odtwarzacza CD, MD, DVD itp. do przedwzmacniacza, a także pomiędzy przedwzmacniaczem a końcówką mocy.
Sygnały niskopoziomowe mogą być przesyłane analogowo lub cyfrowo. Cyfrowe sygnały z kolei można przesłać za pomocą przewodnika elektrycznego, jako ciąg impulsów elektrycznych, lub za pomocą światłowodu, jako ciąg impulsów świetlnych. 
Wtyki i gniazda tych połączeń mogą mieć różne rozwiązania techniczne i różne nazwy.
Analogowe to : Bullet Plug, DIN, Jack, RCA (cinch), XLR. Cyfrowe to: Toslink (optyczne), Coax (koaksjalne), BNC, AES/EBU (XLR).
2. Połączenia wysokopoziomowe. 
Za pomocą tych połączeń przesyłany jest sygnał ze wzmacniacza do głośników. Ponieważ do zasilania głośników potrzeba stosunkowo dużego napięcia i prądu, używa się odpowiednio grubych przewodów, oraz gniazd i wtyków zdolnych przenieść dużą moc. Do gniazd wyjściowych wzmacniacza i głośnikowych można podłączyć "goły" przewód, a także użyć wtyków: bananowych, widełek lub szpilek.

Prąd kasowania
Prąd o częstotliwości 30-150 kHz, przepływający przez uzwojenie głowicy kasującej magnetofonu w celu zlikwidowania stanu poprzedniego namagnesowania taśmy, wytwarzany przez generator prądu podkładu.
Prąd podkładu w. cz. (ang. Bias)
Prąd wstępnego namagnesowania. Jest to prąd o częstotliwości 30-150 kHz przepływający razem z prądem sygnału akustycznego przez uzwojenie głowicy zapisującej. Zastosowanie prądu podkładu umożliwia lepsze wykorzystanie własności magnetycznych taśmy i powoduje mniejsze zniekształcenia linearne, przy tym samym poziomie sygnału zapisywanego, oraz większy odstęp od szumów modulacyjnych.
RCA.
Typ gniazda wejścia/wyjścia zwane też "Cinch". Najpopularniejszy typ gniazd w zestawach audio. Jest złączem niesymetrycznych, czyli zewnętrzna część gniazda jest dołączona do masy, a wewnętrzna jest wejściem/wyjściem sygnałowym (zob. "Cinch")

Rezystancja kabla
1 m przewodu miedzianego ma rezystancję (podaną w miliOhmach czyli tysięcznych Ohma) w zależności od przekroju:

0,75 mm2 - 46,0 mOhm
1,00 mm2 - 34,5 mOhm
1,50 mm2 - 23,0 mOhm
2,00 mm2 - 17,2 mOhm
2,50 mm2 - 13,8 mOhm
3,00 mm2 - 11,5 mOhm
4,00 mm2 - 8,60 mOhm
6,00 mm2 - 5,70 mOhm 

S/PDIF (Sony/Philips Digital Interface)

Protokół transmisji sygnału cyfrowego oparty z kolei na protokole IEC-958. Jego idea polega na tym, że za pomocą jednego lub dwóch przewodów przesyłane są wszystkie sygnały: kanał lewy i prawy, a w kinie domowym centralny, surround i subwooferowe. Dane cyfrowe mogą być przesyłane za pomocą sygnałów elektrycznych, (wyjścia na gniazda koaksjalne (RCA) lub BNC, o impedancji 75 omów) lub po konwersji - optycznych (gniazdo TOSlink czyli Toshiba Link). Zbliżonym formatem przesyłania danych jest profesjonalny format AES/EBU. Zob. AES/EBU.

RDS.
System przesyłania dodatkowych informacji cyfrowych na zakresie UKF, oferuje m.in. usługi:
 - AF Alternate Frequency - częstotliwości alternatywne - lista częstotliwości używanych przez inne nadajniki tej samej stacji radiowej. Na podstawie tej listy odbiornik w czasie podróży automatycznie dostraja się do najsilniejszego nadajnika nadającego ten sam program radiowy.
 - EON
Enhanced Other Networks Information - odbierana aktualnie stacja może przesyłać informacje dotyczące innych programów. Przykładowo, gdy odbierana właśnie stacja nie nadaje komunikatów drogowych, w momencie pojawienia się komunikatu w innym programie radio automatycznie potrafi się przełączyć na ten program.
 - M/S
Music/Speech - informacja, czy aktualnie nadawana jest audycja muzyczna czy słowna. Przy audycji słownej może być ustawiona inna głośność i barwa tonu, niż dla muzyki.
 - PI
Program Identification - kod, za pomocą którego radio potrafi zidentyfikować odbieraną stację.
 - PS
Program Service - wyświetla nazwę odbieranej stacji.
 - PTY
Program Type - radio może automatycznie wyszukiwać stacje nadające określony rodzaj programu, np. wiadomości, muzykę rockową, pop, programy sportowe i in.
 - RT
Radiotext - wyświetlanie dodatkowych informacji, np. tytułu nadawanego programu, nazwiska wykonawcy itp.
Stereofonia.
Jest to technika przekazywania dźwięku w taki sposób, aby słuchacz mógł określić kierunkową lokalizację poszczególnych źródeł dźwięku. W stereofonii dźwięki odbierane przez słuchacza są rozłożone przestrzennie – tworzą obraz dźwiękowy, w którym poszczególne źródła dźwięków (instrumenty, wokal) można umiejscowić na lewo, bliżej środka, na prawo itp.
Systemy redukcji szumów.
Magnetyczne nagrywanie dźwięku obarczone jest wadami, m. in. znacznymi szumami. W miarę rozwoju techniki stosowano różne metody redukcji szumu.
Dbx - systemy redukcji szumów z początku lat 70. Opracowane przez amerykańską firmę o tej samej nazwie. Montowane je w magnetofonach profesjonalnych i amatorskich najwyższej klasy. Pozwalały na redukcję szumów nawet o 30 dB.
Dolby A - system redukcji szumów opracowany przez Dolby Laboratories w początku lat 60. Przeznaczony do zastosowań profesjonalnych.
Dolby B - opracowany w 1968 roku. Stał się standardem w magnetofonach a później magnetowidach. W systemie tym głośne sygnały nie są przez system przetwarzane po to , aby uniknąć zniekształceń. Natomiast na sygnałach cichych, o częstotliwości powyżej 4 kHz dokonuje się kompresji podczas nagrywania i dekompresji podczas odtwarzania. W tym systemie redukcja szumów  dochodzi do 10 dB.
Dolby C - system wprowadzony w 1980 roku. W systemie tym redukcja szumów rozpoczyna się już od 100 Hz, osiągając wartość około 15 decybeli dla 400 Hz i 20 dB w zakresie 1-10 kHz.
Dolby HX Pro - układ powstały we współpracy Dolby Labs z firmą Bang & Olufsen. Nie jest to system redukcji szumów, lecz jest to układ optymalizujący prąd podkładu i działa wyłącznie podczas nagrywania. Zadanie układu polega na dynamicznych zmianach prądu podkładu, zależnych od chwilowej zawartości wysokich tonów w sygnale, a jego celem jest zwiększenie zakresu dynamiki dla najwyższych częstotliwości akustycznych.
Stąd nazwa HX - Headroom eXtension. Po zaniknięciu sygnału system szybko przywraca pełną wartość prądu podkładu. Ponieważ rejestrowany sygnał nie jest poddawany modyfikacjom, taśmy nagrywane z wykorzystaniem tego systemu można odtwarzać na dowolnym magnetofonie.
Dolby S - system redukcji szumów działający również w paśmie niskich częstotliwości, pozwalający na osiągnięcie dynamiki 77 dB.
Filtr multiplaksowy MPX - wąskopasmowy filtr zapobiegający zakłóceniom podczas nagrywania audycji radiowych. Ponieważ stacje UKF poza stereofonicznym sygnałem audycji nadają tzw. sygnał pilota o częstotliwości 19 kHz, może to prowadzić do zakłócenia pracy prądu podkładu lub nieprawidłowego działania systemów redukcji szumów. Filtr ten eliminuje sygnał pilota.
Typy taśm magnetofonowych.
Typ I - żelazowe, Fe (tlenki żelaza)
Typ II - chromowe, Cr02 (tlenki chromu, tlenki żelaza modyfikowane kobaltem)
Typ III - dwuwarstwowe, FeCr (tlenki żelaza + tlenki chromu)
Typ IV - metaliczne (czyste żelazo)

Serwer audio (ang.
Sound Server)
Urządzenie w którym do cyfrowego zapisu/odtwarzania  dźwięku (a także obrazu, urządzenie nazywane jest wtedy magnetowidem cyfrowym) używa się dysków komputerowych o dużej pojemności i specjalistycznego oprogramowania. W zależności od pojemności dysków  oraz od wybranej przez użytkownika jakości zapisu (bez kompresji, z kompresją), na urządzeniu można zarejestrować utwory muzyczne o łącznym czasie trwania od kilkudziesięciu do kilku tysięcy godzin. Utwory muzyczne można wprowadzić do pamięci dyskowej z płyt CD, MiniDisc a także ze źródła analogowego. Muzykę można zarejestrować także w formacie MP3 w różnych stopniach kompresji. Serwer może być częścią domowego systemu audio, a w rozbudowanej wersji znajduje zastosowania  profesjonalne. 

Szum (ang. Noise)
Dźwięk o charakterze przypadkowym, nie mający wyraźnie określonych składowych.
Różnica pomiędzy poziomem szumów (N) a sygnałem użytecznym (S) nazywa się odstępem szumów. Miarą odstępu szumów jest wzajemny stosunek mocy obu wielkości (S/N) wyrażony w dB. Niska wartość szumów jest celem producentów sprzętu audio.

- szum biały – szum mający widmowy rozkład mocy niezależny od częstotliwości.
- szum różowy – szum, w którym intensywność sygnałów jest odwrotnie proporcjonalna do częstotliwości.
- szum kwantowania – szum wynikający z błędu kwantowania. Jego źródłem jest niedokładność kwantowania wynikająca ze skończonej liczby przedziałów, w jakich można zapisać daną próbkę (np. słowo 16 bitowe ma niewiele ponad 65 tys. wartości, jakimi można opisać próbkę sygnału). Szum kwantowania pojawia się po zamianie sygnału cyfrowego na analogowy. Stosuje się specjalne techniki zmniejszenia tego szumu, ale najlepszą jest zwiększenie dokładności kwantowania poprzez zwiększenie liczby słów w słowie (słowo 20 i 24 bitowe).
- szum wzmacniacza – zmiany napięcia lub prądu w obwodzie obciążenia wzmacniacza występujące przy braku sygnału wejściowego.

Toslink, Tos Link.
Typ gniazda wyjściowego optycznego. (zob. "Wyjście optyczne.")
XLR
Typ gniazda i wtyku często stosowanego w sprzęcie profesjonalnym, rzadziej w domowym. Wynalezione w latach 50. ub.w. przez amerykańską firmę Cannon Co (popularna nazwa "kanon"), po pewnych zmianach w budowie nazwane XLR. Posiada dwa gniazda/wtyki sygnałowe ("gorące") i jedno masy. W Europie przyjęty za standard do połączenia sygnałów liniowych przez AES (Audio Engineering Society).

Volume (ang.)
Skrót VOL, oznaczenie pokrętła regulacji głośności (mocy).
Walkman
Nazwa zastrzeżona przez Sony, małego magnetofonu o własnościach zbliżonych do Hi-Fi.
Wyjście optyczne.
Wyjście sygnału cyfrowego z odtwarzaczy pracujących w systemie cyfrowym jak CD, DVD, MD zamienione za pomocą diody LED (świecącej) na ciąg impulsów świetlnych. Najczęściej wykorzystuje się gniazdo typu Tos Link, (Toshiba Link) a do połączeń używa światłowodu. Zalety: brak pojemności, indukcyjności i oporności kabla, brak połączenia masy między urządzeniami. Wady: przy niskiej jakości nadajników, gniazd, i wtyków (czytaj - zbyt tanich) ograniczone pasmo przenoszenia, wysoki jitter (zob. "Jitter"). 

Wyjście współosiowe (cyfrowe).
Wyjście sygnału cyfrowego wykorzystujące gniazda RCA (cinch), stosowane w podobnych sytuacjach jak wyjście optyczne. Jeżeli użyjemy kabli przystosowanych do przesyłania sygnałów cyfrowych, można uzyskać doskonałą jakość transmisji.
Zakłócenia
Rozróżniamy następujące rodzaje zakłóceń:
- przydźwięk o częstotliwości 50, 100 Hz i wyższych harmonicznych tych częstotliwości wywołany bezpośrednim lub pośrednim wpływem sieci energetycznej na wzmacniacze, magnetofony, odtwarzacze CD itp.;
- szumy powstające w układach elektronicznych (wzmacniacze, magnetofony, tunery itp.);
- Przenikanie niepożądanych sygnałów innych audycji, także przenikanie sygnałów między kanałami;
- zakłócenia atmosferyczne i przemysłowe w postaci trzasków, warkotu, gwizdu itp.;
- mikrofonowanie, będące oddziaływaniem drgań mechanicznych na niektóre elementy urządzeń elektronicznych. Powodują pogorszenie odbioru muzyki a nawet są słyszalne w głośnikach jako warkot, szelest itp. w zależności od charakteru drgań.
Zniekształcenia
- liniowe (częstotliwościowe) powstają wówczas, gdy sygnały o różnych częstotliwościach są niejednakowo wzmacniane lub tłumione. Gdy do wejścia układu doprowadzony jest sygnał sinusoidalny o stałej wartości amplitudy i zmieniającej się częstotliwości, to mierząc wartość amplitudy sygnału na wyjściu układu można sporządzić charakterystykę częstotliwościową danego układu.
- nieliniowe (amplitudowe) objawiają się tym, że sygnał wejściowy, będący idealną amplitudą, na wyjściu urządzenia nie jest idealny - pojawiają się zniekształcenia. Przyczyna tych zakłóceń jest nieliniowość układu. Może być kilka przyczyn powstawania zniekształceń tego typu, np.: obcinanie wierzchołków sygnału związane z przesterowaniem układu, zniekształcenia skrośne związane z nie idealnym sumowaniem połówek sygnału we wzmacniaczu klasy B, deformacja sygnału związana z małą szybkością wzmacniacza i inne.
- intermodulacyjne. Są to zniekształcenia sygnału m. cz. wywołane zjawiskiem intermodulacji, czyli wpływem dwóch lub więcej częstotliwości na siebie. Powstają wówczas nowe częstotliwości wynikające z dodawania lub odejmowania się dwóch lub więcej sygnałów. Słuch ludzki jest wrażliwy na tego typu zniekształcenia. Czasem w sygnale stereofonicznym jeden kanał zakłóca drugi.
- fazowe pojawiają się wskutek różnic czasowych w przenoszeniu składowych sygnału o różnej częstotliwości. Słuch ludzki jest mało uczulony na tego typu zniekształcenia, jednak ich duża wartość niekorzystnie odbija się na naturalności dźwięków i powoduje że słabo jest odwzorowany obraz dźwiękowy w systemie stereofonicznym (gorsza lokalizacja źródeł dźwięku).
- TIM. Skrót od Transient Intermodulation-Disortion. Są to zniekształcenia dynamiczne wnoszone przez wzmacniacz m.cz. Parametrem charakteryzującym TIM jest szybkość narastania sygnału (SR - Slew Rate), rozumiana jako zdolność wzmacniacza do wytworzenia na wyjściu szybko narastającego napięcia. W sprzęcie Hi-Fi SR powinien wynosić nie mniej niż 4V/mikrosekundę. Zawartość 0,2% jest już słyszalna w postaci "chrypienia". Obecnie stosowane szybkie tranzystory mocy praktycznie wyeliminowały ten problem. 
- wynikające ze wzbudzania się wzmacniacza na bardzo wielkich częstotliwościach. Słyszalne są w postaci brzmienia o zabarwieniu metalicznym, twardym.


    
powrót do góry strony >


2. Wzmacniacze.

Amplituner.
Odbiornik radiowy stereofoniczny (tuner) wraz ze wzmacniaczem w jednej obudowie, lecz bez wbudowanych głośników.
Amplifier, Power Amplifier, PA.
Po angielsku wzmacniacz, wzmacniacz mocy.
Czułość wzmacniacza.
Minimalny sygnał małej częstotliwości doprowadzony do wejścia wzmacniacza, który, przy regulatorze wzmocnienia ustawiony na maksimum, zapewnia na wyjściu wzmacniacza moc znamionową. Typowa czułość wejść linearnych 80 wynosi poniżej 0,5 V (przy impedancji 470 kiloomów).
Dual-mono
Budowa wzmacniacza stereofonicznego, charakteryzująca się tym, że w jednej obudowie znajdują się dwa  wzmacniacze - dla każdego kanału oddzielny. Posiadają także oddzielne zasilacze. Daje to lepsze odseparowanie kanałów, przez co dźwięk zyskuje na klarowności, czystości, poprawie ulega stereofonia. Odmianą jest monoblok, (monoblock) gdzie każdy kanał zbudowany jest w oddzielnej obudowie. 
Monobloki występują w wersjach z wbudowanym przedwzmacniaczem lub jako same końcówki mocy sterowane z oddzielnego przedwzmacniacza. Zalety jak wyżej.

Loudness (ang.)
Oznaczenie regulatora głośności stosowane wymiennie z Contour we wzmacniaczach zawierających filtr fizjologiczny. Ponieważ czułość ucha w dolnej i górnej części pasma akustycznego zmniejsza się w miarę obniżenia poziomu głośności niż w pozostałych częściach pasma, użycie (włączenie) tego filtru powoduje podniesienie poziomu tonów niskich i wysokich. Nie wszystkie wzmacniacze są wyposażone w ten filtr.
Moc muzyczna.

Music Power Output – maksymalna moc wyjściowa wzmacniacza, jaką może on dostarczyć w krótkim czasie, mierzona w sekundach. Określa się ją w watach. Z reguły jest ona większa od Mocy sinusoidalnej (ciągłej). Nie jest ona brana pod uwagę przy porównywaniu urządzeń ze względu na brak jednolitych norm. Stanowi ona informację uzupełniającą lub marketingową (producenci chwalą się wysoką mocą urządzenia).
Moc sinusoidalna (ciągła, RMS)
Mierzy się ją po doprowadzeniu do wejścia urządzenia sygnału sinusoidalnego o niezmiennym napięciu przez długi czas. W katalogach wzmacniaczy podawana jest jako moc maksymalna przy założonym poziomie zniekształceń (im niższym tym lepiej).
Pasmo przenoszenia.
Jest to zakres częstotliwości określający górną i dolną częstotliwość graniczną, przy których amplituda odpowiedzi wzmacniacza na sygnał sinusoidalny spada do wartości 0.707, (czyli o - 3 dB) amplitudy przy częstotliwości odniesienia.
Preamplifier.
Po angielsku przedwzmacniacz.
PRE-OUT, MAIN-IN(ang. Preamplifier Output)

Oznaczenie gniazd we wzmacniaczu zintegrowanym, wyprowadzonych po ostatnim stopniu przedwzmacniacza, w celu umożliwienia rozdzielenia przedwzmacniacza od końcówki mocy. Może to służyć do włączenia korektora barwy (equalizera) lub jako wyjście do dodatkowej końcówki mocy. Gniazda te składają się z gniazd wyjścia (Pre-out) z przedwzmacniacza i gniazd wejścia wzmacniacza (końcówki) mocy (Main-in). Oba gniazda są połączone ze sobą zworą, którą można wyjąć. Często zamiast zwory stosowany jest przełącznik. Niektórzy producenci stosują tylko wyjścia pre-out do współpracy z końcówkami mocy.
Push-pull (pchaj-ciągnij)
Układ pracy wzmacniacza lub zestawu głośników, w którym jeden element wzmacniający (głośnik) "pcha" a drugi "ciągnie" sygnał. Inaczej mówiąc, w układach tych występuje para elementów które pracują jednocześnie w przeciwfazie. 
Single-ended
Układ pracy wzmacniacza polegający na wzmocnieniu całego sygnału przez pojedynczy element wzmacniający w przeciwieństwie do układu push-pull który do pracy potrzebuje dwóch elementów wzmacniających.
Ujemne sprzężenie zwrotne
Technologia wykorzystywana przy budowie wzmacniaczy. Część sygnału z wyjścia wzmacniacza (lub stopnia wzmacniającego) jest podawana, po odwróceniu fazy sygnału, do jego wejścia. Poprawia to stabilność pracy wzmacniacza, poszerza pasmo przenoszenia, poprawia odporność wzmacniacza na zmiany parametrów elementów wzmacniających (np. związane z ich starzeniem się). Jednocześnie zbyt duże sprzężenie zwrotne powoduje przesunięcia fazowe sygnału i zniekształcenia typu TIM.

Wydajność prądowa
Wyrażana w amperach. Jest wskaźnikiem określającym maksymalny prąd, jaki może wypływać z wyjścia wzmacniacza do głośników, przez co określa maksymalną moc, jaka wzmacniacz może dostarczyć do zestawu głośnikowego o określonej impedancji.

TIM.
Skrót od Transient Intermodulation-Disortion. Są to zniekształcenia dynamiczne wnoszone -150 przez wzmacniacz m.cz. Parametrem charakteryzującym TIM jest szybkość narastania sygnału (SR – Slew Rate), rozumiana jako zdolność wzmacniacza do wytworzenia na wyjściu szybko narastającego napięcia. W sprzęcie Hi-Fi SR powinien wynosić nie mniej niż 4V/mikrosekundę. Zawartość 0,2% jest już słyszalna w postaci „chrypienia”. Obecnie stosowane szybkie tranzystory mocy praktycznie wyeliminowały ten problem.
Wzmacniacz.
Urządzenie elektroniczne służące do sterowania energią, przy czym proces sterowania jest ciągły, płynny i jednoznaczny (cokolwiek to znaczy).

     powrót do góry strony >

3. Technika CD.

AAA, AAD, ADD, DDD.
A- analog (analogowo), D – digital (cyfrowo).
Oznaczenie często wydrukowane na okładkach płyt określające sposób nagrania płyty analogowej (AAA) lub cyfrowej. Pierwsza litera określa źródło, druga sposób montażu (mastering), trzecia sposób nagrania. I tak ADD oznacza, że źródłem nagrania był sygnał analogowy, obrobiony (masterowany) cyfrowo i nagrany na nośniku cyfrowym, czyli np. na płycie CD lub DVD.
Aliasing.
Szczególny typ zniekształcenia sygnału, który może występować w trakcie przetwarzania cyfrowo-analogowego i analogowo-cyfrowego. Występuje wówczas, gdy częstotliwość próbkowania i składowa o częstotliwości wyższej od częstotliwości Nyquista wpływają na siebie (następuje modulacja). Powstają wtedy zniekształcenia leżące w paśmie słyszalnym.
By zapobiec występowaniu aliasingu stosuje się filtry anty-aliasingowe. Tłumią one w sygnale wejściowym wszystkie częstotliwości leżące powyżej częstotliwości Nyquista (np. przy częstotliwości próbkowania 44.1 kHz, filtr antyaliasingowy powinien obcinać sygnał który próbkujemy powyżej 22,05 kHz).
Bitstream
Metoda konwersji cyfrowo-analogowej - 1-bitowa.

CD (Compact Disc)

Format rejestracji dźwięku cyfrowego na płycie CD. Został wprowadzony w 1982/83 r przez Sony i Philipsa.

CD-R (CD-Recordable)

Specjalna, czysta płyta zapisywana w nagrywarce CD. Dane raz zapisane nie mogą być z niej usunięte. Po nagraniu płyty należy ją sfinalizować, by można było ją czytać na każdym odtwarzaczu CD.

CD-RW (CD-Rewritable)

Płyty wielokrotnego zapisu.
CD-Text
System dzięki któremu odtwarzacz CD może wyświetlić pewną, ograniczoną ilość tekstu, jak np. tytuł utworu, lub jego tekst, zapisany wcześniej na płycie CD.
Częstotliwość Nyquista.
Największa dopuszczalna częstotliwość sygnału analogowego, która może być prawidłowo spróbkowana. Jest ona równa połowie częstotliwości próbkowania. Jeżeli w sygnale analogowym obecne są składowe o częstotliwości wyższej od częstotliwości Nyquista powoduje to powstanie błędów próbkowania, zwane aliasingiem. Dla częstotliwości próbkowania np. 44.1 kHz, częstotliwość N. Wynosi 22.05 kHz, a dla 48 kHz – 24 kHz.
Czytnik dwuogniskowy 
Czytnik laserowy ze specjalną, dwuogniskową soczewką, który zapewnia dokładny odczyt płyt CD i DVD.
DAC
Przetwornik cyfrowo-analogowy (c/a) zamieniający sygnał cyfrowy na analogowy.

Dither.
Szum dodawany do sygnału przez kwantyzacją lub przed zmniejszeniem długości słowa. Ma na celu zmniejszenie zniekształceń i modulacji szumu wynikających z procesu kwantyzacji. Mimo że wartość szumu wzrasta, to jest on tak ukształtowany (powstaje szum biały), że odbieramy go jako mniej dokuczliwy. Stosuje się tak zarówno dither analogowy, jak i cyfrowy.
HDCD.
Skrót od High Definition Compatible Digital. Jest to opracowany przez firmę Pacific Microsonics sposób pozwalający na poprawienie niektórych parametrów zapisu na płycie kompaktowej, bez utraty zgodności ze standardem CD. Na płytach z kodem HDCD w najmniej znaczącym bicie dodatkowo zapisana jest informacja w formie szumu, która niesie informacje o sposobie kodowania HDCD. Muzyka kodowana w tym systemie najpierw jest konwertowana analogowo-cyfrowo.
Formaty audio

Płyta CDDVD-AudioSACD

Pojemność – 650 MB
Kodowanie – 16 bitów/44.1 kHz
Dźwięk przestrzenny – nie
Pasmo – 5-20 kHz
Dynamika dźwięku – 96 dB

Dodatkowe dane na płycie – CD tekst.

Pojemność – 4,7 GB
Kodowanie – 16, 20, 24 bity/od 44.1 do 196 kHz
Dźwięk przestrzenny – tak
Pasmo – 0-96 kHz
Dynamika dźwięku – 144 dB
Dodatkowe dane na płycie – tekst, interaktywne menu, cyfrowe „znaki wodne” i inne.

Pojemność – 4,7 GB oraz dodatkowo 650 MB w wersji hybrydowej
Kodowanie – DSD 1 bit/2,822 MHz
Dźwięk przestrzenny – tak
Pasmo – 0-100 kHz
Dynamika dźwięku – 120 dB
Dodatkowe dane na płycie – tekst, grafika, vide o.

Jitter. (ang.)
Dosłownie drżenie, wahanie, fluktuacja.
Jest to termin, z którym najczęściej spotykamy się w technice cyfrowej. Wszyscy wiemy, że wysoki jitter powoduje zniekształcenia sygnału uzyskanego z płyty CD czy DVD. Na czym polega jitter?
Jak wiemy sygnał analogowy poddawany jest próbkowaniu. Polega to na tym, że w ciągu sekundy wartość tego sygnału jest mierzona i zapamiętywana np. 44 100 razy (w przypadku CD), by następnie w procesie kwantyzacji przyporządkować danej próbce jakąś wartość. Próbkowanie powinno dokonywać się za pomocą zegara próbkującego z bardzo dużą dokładnością. Ale jak to w życiu bywa, zegar nie jest idealnie stabilny tak, że szerokość impulsów może się wahać. Także czas narastania (opadania) impulsu może nieznacznie się wahać. Dzieje się tak podczas nagrywania płyty, jak i podczas odtwarzania w naszym odtwarzaczu. Podczas nagrywania w profesjonalnym studio możemy wierzyć, że urządzenia są bardzo wysokiej jakości. Natomiast w urządzeniach tzw. budżetowych, różnie z tym bywa. Nieprecyzyjnie pracujący zegar podczas odczytu płyty powoduje, że powstaje błąd zwany jitterem. Na niestabilną pracę zegara taktującego wpływa niska jakość elementów użytych do jego produkcji, a szczególnie rezonatora kwarcowego, a także mała odporność na zakłócenia zewnętrzne (np. częstotliwość sieci czy pracujących obok układów). Przyczyną jittera mogą być także gorzej wypalone pity na naszej płycie CD-R, powoduje to przesunięcie czasów narastania i opadania podczas odczytu płyty. Problemem jest także przesyłanie sygnału cyfrowego na odległość (np. do zewnętrznego przetwornika), ponieważ kable też wywołują przesunięcia. Przyjrzyjmy się rysunkowi. Rysunek powyżej pokazuje prawidłowo zrekonstruowaną falę analogową (dla uproszczenia pokazano prosty kształt sygnału) przy pomocy idealnego sygnału taktującego. Rysunek poniżej zawiera fale zniekształconą, do której rekonstrukcji użyto niestabilnego sygnału taktującego (częstotliwość sygnału pływa). Zwróćmy uwagę, że amplituda poszczególnych próbek (wyrażona zerojedynkowo) jest poprawna. Poszczególne próbki są jedynie w złym miejscu – są poprzestawianie w czasie – czym deformują kształt sygnału analogowego.
Rozróżniamy dwa podstawowe typy jittera. Pierwszym jest jitter o przypadkowych zmianach, nazywany często jitterem białym. Podnosi on poziom szumu w konwerterze, przez co ogranicza rozdzielczość i maskuje w odtwarzanej muzyce drobne detale. Drugi – periodyczny – powstaje gdy sygnał zegara jest zniekształcany przy pewnej częstotliwości. Powstają wtedy częstotliwości harmoniczne w sygnale, nie mające nic wspólnego z oryginalnym dźwiękiem. Jest to słyszalne jako twardość, metaliczność czy szklistość muzyki.
Jitter jest mierzony w pikosekundach (ps) lub nanosekundach) (ns). Przyjmuje się, że jitter o wartości 100 ps nie wpływa jeszcze degradująco na właściwości systemu 16-bitowego. W systemach zawierających filtry cyfrowe i przetworniki 20 bitowe wartość jittera powinna być dużo niższa, w przypadku klasy Hi-End nawet poniżej 10 ps.
Kwantyzacja.
Jest to przyporządkowanie pewnej wartości liczbowej próbce sygnału analogowego. Ponieważ w procesie kwantyzacji sygnał jest zaokrąglany, w rezultacie powstają błędy. Błędy te objawiają się w postaci tak zwanego szumu kwantyzacji. Słowo 16 bitowe daje 65 536 poziomów kwantyzacji, 20 bitowe daje 1048576 poziomów, a 24 bitowe – 16777216 poziomów. Im większa dokładność kwantowania, tym mniejsze szumy. W technice CD stosuje się kwantowanie z rozdzielczością (długością słowa) 16 bit. Rozdzielczość 20 i 24 bitów stosuje się w technice profesjonalnej i DVD.
Kształtowanie szumu (ang. Noise-shaping)
Jest to technika wykorzystywana do kształtowania błędów kwantyzacji (szumu i zniekształceń). Energia kwantyzacji przesuwana jest w zakresy częstotliwości niesłyszalnych lub w zakres gdzie ucho ludzkie jest mniej czułe.
Mastering
Przygotowanie materiału muzycznego w specjalistycznych studiach nagraniowych, do nagrania płyty muzycznej (CD, DVD czy in.). 

Owersampling (ang.)
Nadpróbkowanie. Układ w technice cyfrowej do przekształcania próbek otrzymanych w wyniku próbkowania o określonej częstotliwości (Sampling) na próbki o wielokrotnie większej częstotliwości próbkowania (Owersampling). Np. sygnał próbkowany z częstotliwością 44.1 kHz jest następnie nadpróbkowany na częstotliwość dwukrotnie większą, czyli 88,2 kHz. Ułatwia to odfiltrowanie sygnałów interferencyjnych, które wpływają na zniekształcenia w sygnale analogowym.
Pit (ang.)
Nazwa mikroskopijnego zagłębienia, stanowiącego elementarny nośnik informacji w śladzie dysku CD lub DVD odczytywanego za pomocą lasera.
PCM.
Zobacz Ogólne/PCM
Próbkowanie
Jest to część operacji zamiany sygnału analogowego na cyfrowy. Polega na podzieleniu sygnału analogowego na bardzo krótkie odcinki i zapamiętaniu jego wartości by następnie poddać go kwantowaniu. W technice CD sygnał próbkuje się z częstotliwością 44100 razy na sekundę, w technice DAT 48 000 razy, a technice DVD Audio 96 000 a nawet 192 000 razy na sekundę. Im wyższa częstotliwość próbkowania, tym lepsza dokładność zamiany sygnału analogowego na cyfrową. Częstotliwość próbkowania (ang. Sampling Frequency) powinna być co najmniej dwukrotnie większa od największej użytecznej częstotliwości sygnału próbkowanego (zobacz częstotliwość Nyquista).
Przetwornik analogowo-cyfrowy i cyfrowo-analogowy (A/C, C/A).
Są to układy elektroniczne (układy scalone) do przetwarzania sygnałów analogowych na cyfrowe i odwrotnie. Przetwarzanie A/C obejmuje następujące operacje: próbkowanie z pamiętaniem, kwantowanie i kodowanie. Przetwornik C/A przywraca sygnałom cyfrowym postać analogową i składa się z sumatora elektronicznego, wzmacniacza i filtru.
Szum kwantowania.
Zobacz: Ogólne/Szum.

     powrót do góry strony >

4. Głośniki.

Bass-refleks.
Układ otworów w obudowie kolumny głośnikowej, umożliwiający wykorzystanie energii wypromieniowanej przez tylna stronę membrany głośnikowej. Poprawia odtwarzanie najniższych częstotliwości.
Bi-wire (bi-wiring)
Połączenie dwukablowe. Połączenie takie polega na doprowadzeniu dwóch równoległych kabli od wzmacniacza do zestawu głośnikowego, oddzielnie do sekcji wysoko i niskotonowej kolumny. Więcej w rozdziale „Bi-wiring, bi-amping”.
Bi-amping.
Połączenie oddzielnymi kablami rozdzielonych sekcji nisko i wysokotonowych kolumny ze wzmacniaczami. Każdą sekcję głośnika zasila oddzielany wzmacniacz. Zobacz rozdział „Bi-wiring, bi-amping”.
Charakterystyka częstotliwości.
Stosunek zawartości poszczególnych częstotliwości w sygnale akustycznym.
Dipol.
Patrz Kino Domowe/Dipol.
Efektywność głośnika.
Jest wyrażona w dB i odniesiona do progu słyszalności równego 2x10-5Pa. Mierzy się ją na osi symetrii głośnika w odległości 1 m od niego, przy zasilaniu sygnałem sinusoidalnym o mocy 1 W paśmie 250-4000 Hz. Im większa efektywność, tym lepsze wykorzystanie sygnału doprowadzonego do głośnika i dla uzyskania takiej samej głośności może być użyty słabszy wzmacniacz. Efektywność współczesnych kolumn głośnikowych mieści się przedziale 85-95 decybeli.
Ekranowanie magnetyczne.
Stosowane jest do głośników w celu odizolowania wpływu ich pola magnetycznego na znajdujący się w pobliżu telewizor (monitor).
Ferrofluid.
Zawiesina niezwykle małych cząstek tlenków żelaza o bardzo wysokiej przenikalności magnetycznej, umieszczona w postaci cieczy w szczelinie obwodu magnetycznego niektórych głośników kopułkowych wysoko- i średniotonowych. Ferrofluid zmniejsza oporność magnetyczną, tłumi drgania własne membrany oraz umożliwia lepsze odprowadzenie ciepła z cewki magnetycznej, dzięki czemu moc znamionowa głośnika może być wyższa.
Fornir naturalny.
Bardzo cienkie (od 0.5 do 2 mm grubości) płaty drewna stosowane do oklejenia powierzchni zewnętrznych (np. głośników). Uszlachetniają wygląd urządzenia.
Głośnik aktywny.
Układ głośników z wbudowanym wzmacniaczem mocy. Często spotykany aktywny subwoofer.
Głośnik dynamiczny.
Tradycyjny głośnik składający się z układu magnetycznego, cewki i membrany.
Głośnik elektrostatyczny.
Składa się z cienkiej membrany przewodzącej prąd, odizolowanej od dwóch ażurowych elektrod podłączonych przeciwsobnie do wyjścia wzmacniacza. Zmienne pole elektryczne wpływa na membranę (która jest wstępnie spolaryzowania wysokim napięciem stałym) i porusza nią w takt sygnału.
Głośnik pasywny.
Głośnik pozbawiony magnetycznej części. Ruch membrany powodowany jest ciśnieniem akustycznym powstającym wewnątrz obudowy kolumny głośnikowej.
Interferencje.
Zjawisko nakładania się fal akustycznych o zbliżonej fazie i częstotliwości. Efektem są bardzo nieprzyjemne zniekształcenia dźwięku, trudne do wyeliminowania.
Kevlar.
Materiał bardzo odporny, wytrzymały, o charakterystycznym żółtym kolorze. Plecionka z kevlaru wykorzystywana do budowy membran głośnikowych. Zapewnia przestrzenne brzmienie dzięki dużej sztywności i jednolitej strukturze.
Komora wytłumiająca.
Specjalna zamknięta przestrzeń za membraną głośnika. Eliminuje negatywny wpływ energii akustycznej, wytwarzanej przez tylna stronę membrany. W komorze zamkniętej najczęściej jest umieszczony głośnik wysokotonowy, ze względu na łatwe wytłumienie wysokich częstotliwości. Głośniki średnio i niskotonowe umieszcza się w komorze z bass-refelksem.
Kopułka wysokotonowa.
Membrana w głośnikach wysokotonowych o charakterystycznym, sferycznym kształcie, wykonana z metali lub materiałów tekstylnych. Jej geometria zapewnia promieniowanie fali akustycznej pod bardzo szerokim kątem.
Membrana.
Część głośnika zamieniająca drgania cewki na odpowiadające im fale akustyczne.
Rezystancja dla prądu zmiennego, mierzona w omach. Głośniki o niższej impedancji są trudniejsze do wysterowania dla wzmacniaczy. W zestawach głośnikowych impedancja wynosi najczęściej 4, 6 i 8 omów.
MDF.
Kompozyt mielonego drewna klejony w prasach pod bardzo wysokim ciśnieniem. Dzięki, twardości, sztywności i równej strukturze ma doskonałe właściwości akustyczne.
Mikrodetale.
Subtelne informacje sygnału muzycznego, definiujące przestrzeń i zawarte w niej pozycje zdarzeń dźwiękowych. W sprzęcie niskiej jakości bywają często zniekształcone.
Obudowa głośników - rodzaje. 
Bass-refleks.
Układ otworów w obudowie kolumny głośnikowej, umożliwiający wykorzystanie energii wypromieniowanej przez tylną stronę membrany głośnikowej. Wykorzystuje się tzw. rezonans Helmholtza, czyli rezonans akustyczny wnętrza obudowy, zależny od objętości obudowy i wymiarów otworu. Poprawia odtwarzanie najniższych częstotliwości. Obecnie jest to najczęściej spotykany układ budowy tak dużych, jak i małych kolumn głośnikowych.
Z membraną bierną
W rozwiązaniu tym, zamiast otworu stratnego stosuje się bardzo miękko zawieszoną membranę o dużej średnicy. Wykorzystując regułę Helmhotza, tak dobiera się jej parametry membrany (zawieszenie, masa, średnica), by przy żądanej częstotliwości zaszło zjawisko rezonansu membrany biernej i podatności akustycznej wnętrza obudowy.
Linia transmisyjna.
Jest to kanał wewnątrz obudowy głośnikowej, najczęściej otwarty na końcu, wypełniony materiałem tłumiącym, którego zadaniem jest (prawie) całkowite wytłumienie energii promieniowania tylnej części membrany głośnika.
Pasmowo-przepustowa.
Połączenie obudowy zamkniętej i układu bass-reflex. Często stosowana w subwooferach.
Tubowa.
Obudowy w kształcie tuby wykładniczej. Głośniki z obudową tubową charakteryzują się wysoką skutecznością. Często stosowane w profesjonalnych głośnikach estradowych.
Zamknięta.
Obudowa zamknięta jest najprostszą obudową, gdzie energię tylnej części pracującego głośnika wytłumia się za pomocą materiałów tłumiących i szczelnej obudowy. Wymaga głośników o miękkim zawieszeniu, ponieważ powietrze zamknięte wewnątrz obudowy działa jak poduszka powietrzna. Obecnie w obudowach zamkniętych umieszcza się jedynie głośniki wysokotonowe, czasem średniotonowe, oddzielając je od komory głównej z głośnikiem niskotonowym.
Z otworem stratnym (rezystancyjnym).
Są to obudowy zamknięte wyposażone w otwór wypełniony materiałem porowatym, przez który powietrze przepływa w jedną i w drugą stronę. Więcej o budowie kolumn na stronie "Głośniki"

Polipropylen.
Związek chemiczny uzyskiwany w wyniku polimeryzacji propylenu. Bezbarwny lub o lekko mlecznym odcieniu. Producenci kolumn często wykorzystują go do produkcji membran w głośnikach średnio-niskotonowych.
Skuteczność zestawu głośnikowego.
Parametry głośników określające poziom ciśnienia akustycznego w dB. Zestawy głośnikowe o większej skuteczności są łatwiejsze do sterowania przez wzmacniacz. Słabszy wzmacniacz łatwo wysteruje skuteczne głośniki.
Subwoofer.
Głośnik niskotonowy, przenoszący fale dźwiękowe od 30-40 omów do (najczęściej) 120 Hz. Subwoofer pasywny jest zasilany ze wzmacniacza mocy, natomiast aktywny posiada wbudowany własny wzmacniacz. Subwoofery znajdują zastosowanie w kinie domowym, rzadziej spotyka się je w układach Hi-Fi.
Tweeter. (ang.)
Głośnik wysokotonowy.
Woofer. (ang.)
Głośnik niskotonowy.
Zwrotnica głośnikowa.
Filtr elektryczny, stanowiący obwód wewnątrz głośnika, który rozdziela sygnał wejściowy na dwie lub więcej części – tony niskie, średnie i wysokie. Zwrotnice mogą być pasywne i aktywne. Używanie zwrotnic jest konieczne, ponieważ głośniki nie są w stanie odtwarzać całego pasma akustycznego z zadowalającą jakością. Podstawowe parametry zwrotnicy to:

- Częstotliwość podziału,
- Nachylenie zbocza (np. 12 dB/oktawę),
- Typ filtru (Linkwitz-Riley, Bessel, Butterworth)

Układ dwudrożny (trójdrożny...)
Układ kolumny głośnikowej składający się z dwóch (dwudrożna) lub więcej głośników. Każdy głośnik przetwarza inne pasmo częstotliwości. Podział pasma akustycznego odbywa się za pomocą zwrotnicy elektrycznej.

    
powrót do góry strony >

5. Kino domowe.

Anamorficzny zapis (Anamorphically squeezed)
Sposób zapisywania obrazu (m.in. na płytach DVD) filmów szerokoekranowych, ściśniętych po obydwu (lewa, prawa) stronach. Zaletą takiego zapisu na płycie jest możliwość zapisania większej ilości szczegółów i detali. Obraz jest bardziej ostry i przejrzysty. Odwrotnością tego formatu jest zapis letterbox.
Authoring
Metoda  i sposób zapisu materiału filmowego na płycie DVD-Video. 
Cinch, złącze.
Zobacz Ogólne/Cinch.
Cinema RE-EQ
Układ opatentowany przez Lucasfilm. Przystosowuje THX do domowego użytku obcinając niepożądane, ostre dźwięki w systemie domowego kina.

Dipol.
Układ głośników w kolumnach efektowych zapewniający około 180-stopniowy kat promieniowania w płaszczyźnie poziomej. Dzięki takiemu rozwiązaniu, rozproszony dźwięk zestawów tylnych tworzy bardzo rozległą przestrzeń.
Dolby Pro logic II
Tworzy efekty 5.1 przy pomocy szerokopasmowych kanałów - w odróżnieniu od starszego, pojedynczego, dookólnego kanału mono Dolby Pro Logic - przy odtwarzaniu ścieżek filmowych nagranych w trybie Dolby  Surround i stereofonicznych źródeł dźwięku.

Dolby Digital Surround (AC3).

Cyfrowy system dźwięku dookólnego firmy Dolby Laboratories. System ten może wykorzystać od jednego do sześciu kanałów dźwięku. Najbardziej znaną i spotykaną jego wersją jest format 5.1, czyli pięć kanałów (lewy, prawy, centralny, efektowy lewy tylny i efektowy prawy tylny), oraz dodatkowo jeden niskotonowy - subwoofer. Aby móc używać tego systemu wzmacniacz (amplituner) powinien posiadać dekoder DD. Kompresja dźwięku wynosi 12:1. Nowsze opracowania mają nazwę Dolby Digital EX i pracują w systemie 6.1, z dodatkowym tylnym głośnikiem centralnym.

DTS ( Digital Theater Sound)
Opracowany na zlecenie S. Spielberga, konkurencyjny do AC3 format zapisu dźwięku wielokanałowego w systemie 5.1. Od AC3 różni się mniejszą kompresją - 4:1 przez co dźwięk jest bardziej naturalny i szczegółowy. Rozwinięciem są dwa systemy DTS-ES:  DTS-ES Matrix 6.1, gdzie dodatkowy tylny kanał centralny tworzony jest przez matrycowy dekoder na podstawie informacji zapisanych w pozostałych kanałach, oraz DTS-ES Discreete. W tym systemie w kanale szóstym zapisano informacje dotyczące tylnego głośnika centralnego. Odpowiednikiem systemu Dolby pro Logic II, jest DTS Neo, który jest dyskretnym formatem 5.1 - mniej skompresowanym jednak od Dolby Digital.

DSP (Digital Sound Procesor).
Cyfrowy układ kształtujący sygnał dźwiękowy odpowiednio do akustyki pomieszczenia, w którym użytkownik chciałby go usłyszeć.
Downmix.
Proces zamiany wyższego formatu dźwięku (np. pięciokanałowego) na niższy – np. dwukanałowy.
Format obrazu.
Proporcje podstawy obrazu do jego wysokości. W przypadku płyt DVD możliwe jest umieszczenie kilku wersji filmu w różnych jego formatach na jednym dysku. Występuje około 10 formatów obrazu. Najczęściej spotykanymi są: 2.35:1 (kinowy, panoramiczny), 1.85:1 (kinowy), 16:9 (nowy format kineskopu telewizora, tzw. „szeroki ekran”), 4:3 (tradycyjny telewizor).
Głośnik dialogowy.
Kolumna centralna, stosowana w zestawach kina domowego, do przetwarzania dialogów i wokali.
Głośniki efektowe.
Inaczej głośniki tylne, odpowiedzialne za dodatkowe efekty, które rozgrywają się z tyłu widza.
ITU-R (International Telekommunication Union) - BS.775-1
Jest to dokument referencyjny dotyczący podstawowej konfiguracji systemów wielokanałowej reprodukcji dźwięku, wydany przez renomowana międzynarodową organizację standaryzacyjną.
Norma ustala liczbę kanałów dźwiękowych na pięć i jeden niskotonowy (5.1).

LD Laser Disc.
Forma t płyt wizyjnych o średnicy 30 i 20 cm (CD Video) z dźwiękiem zapisanym w formie cyfrowej (PCM) i analogowej oraz obrazem zapisanym analogowo. Pierwsze płyty pojawiły się na początku lat osiemdziesiątych. W Polsce mało znany. Obecnie praktycznie nie stosowany.
Letterbox
Proces umieszczania oryginalnego, kinowego formatu filmu w proporcjach tradycyjnego telewizora o stosunku boków 4:3. W efekcie na ekranie telewizora widzimy czarne pasy na dole i u góry ekranu. Telewizory formatu 16:9 pozwalają na wyświetlenie takiego obrazu na całej (dla formatu kinowego 1.85:1) bądź na jego większej części (dla formatu kinowego panoramicznego 2.35:1). Odwrotnością zapisu w formacie letterbox jest zapis w formacie anamorficznym.
Kody regionalne.
Każdemu regionowi świata przypisano odpowiedni, od 1 do 6 kod regionalny (dla Polski kod nr 2). Każdy dysk DVD jest zakodowany z jednym lub kilkoma kodami regionalnymi. Występują płyty bez blokady regionalnej (np. koncerty).
Multi-angle.
Możliwość oglądania jednej sceny z różnych ujęć kamer. Funkcja działa jedynie, gdy materiał został zrealizowany przy użyciu kilku kamer.
Multiroom
Umożliwia przesyłanie dźwięku, a w niektórych przypadkach, obrazu, do innego pokoju, niezależnie od tego, co jest odtwarzane w tym samym czasie w głównym pomieszczeniu odsłuchowym. W funkcję tą wyposażone są tylko niektóre amplitunery kina domowego. 
NICAM
System cyfrowego dźwięku telewizyjnego stereo o jakości zbliżonej do CD, jest przesyłany razem z obrazem.
NTSC
Nazwa systemu telewizyjnego obowiązującego w USA

OSD On Screen Display) lub OSM (On Screen Menu).

Regulacja parametrów urządzenia (np. magnetowidu czy odtwarzacza DVD) z uwidocznieniem na ekranie zmienianych wartości w postaci graficznej, często w postaci menu.
PAL
Nazwa systemu telewizyjnego używanego w Europie.

PIP (Picture In Picture)

Dekoder stosowany w telewizorach - w trakcie oglądania danego programu umożliwia wgląd do pozostałych

P&S (Pan&Scan)
Format obrazu 4:3 z obciętą prawą i lewą stroną ekranu, przeznaczony dla telewizorów o tradycyjnych proporcjach. Format Pan&Scan oznacza wyskanowanie z taśmy filmowej tej części, która ma najistotniejsze znaczenie dla akcji w danej chwili. Obraz zapełnia cały ekran.
Parental Lock – blokada rodzicielska.
Funkcja dotycząca płyt DVD-Video, umożliwia zablokowanie wybranych filmów, z racji występowania w nich scen drastycznych i zawierających sceny erotyczne, przed dziećmi.
Setup.
Menu pozwalające na wybór podstawowych parametrów pracy urządzenia.
Subwoofer.
Specjalny głośnik niskotonowy, który ma za zadanie przenosić najniższe częstotliwości (poniżej 120 Hz) a także odtworzyć specjalne efekty, takie jak np. wybuch, strzał, uderzenie pioruna.
THX
 W przypadku gdy na danym produkcie istnieje logo THX oznacza ze został on sprawdzony w laboratorium oraz w konkretnym działaniu. Pierwotnie standard THX został opracowany po to, aby widzowie w kinie mogli odbierać dźwięk oraz efekty dokładnie w ten sam sposób, o jakim myśleli reżyser i producenci filmu w czasie montażu (zapisu) dźwięku w studio. Innymi słowy, standard THX stworzono po to, aby zachować artystyczny wyraz filmów. Z czasem standard ten został przeniesiony na kino domowe oraz zestawy odtwarzające Home Entertainment. Na standard THX składa się: 
-po pierwsze, system posiadający certyfikat THX powinien być w stanie odtwarzać filmową bardzo głośno i realistycznie, bez słyszalnych zniekształceń czy szumów. Do spełnienia tego wymagania niezbędne są silne wzmacniacze oraz zestawy głośnikowe przenoszące szeroki zakres częstotliwości. Ponadto wytwarzany dźwięk nie powinien powodować zmęczenia i rozdrażnienia u słuchaczy. 
-po drugie, scena dźwiękowa powinna być taka jak w pomieszczeniu montażowym, tzn. zrozumiały i wyraźnie ukierunkowany dialog, muzyka w tle, oraz wszystkie efekty dźwiękowe lokalizowane we właściwych miejscach. Aby spełnić to wymagania, niezbędny jest procesor z certyfikatem THX, wolno stojący albo wbudowany we wzmacniacz lub amplituner, ze specjalnym układem elektronicznym opatentowanym przez wytwórnię Lucasfilm.
THX Ultra i THX Select
Firma Lucasfilm zrewidowała ostatnio strategię rozwiązań z systemem Home THX. Wyroby, które spełniają lub przewyższają pierwotne wymagania standardu Home THX są obecnie oznakowane "THX Ultra". Natomiast urządzenia spełniające podstawowe założenia standardu, ale odpowiednie pod względem wielkości i odległości słuchacza dla standardowych pomieszczeń, mogą nosić logo "THX Select".
Wyjścia/wejścia w odtwarzaczach DVD.
Analogowe wyjście audio.
Wyjście sygnału audio w formie analogowej, najczęściej typu RCA (cinch), oddzielnie dla kanału lewego i prawego. Sygnał z takiego gniazda pozwala na odsłuch płyt CD oraz filmów na płytach zapisanych w formacie analogowym (Dolby Surround Pro Logic).
Component video.
Najnowszy typ gniazda sygnałowego video. Składa się z trzech gniazd typu RCA (cinch). Każde z nich przesyła inny rodzaj sygnału video. Oznaczane są w dwojaki sposób: Y, Cb, Cr lub P, Pb, Pr. Jako gniazdo stosowane są w wysokiej klasy odtwarzaczach DVD, projektorach-rzutnikach, retroprojektorach oraz w wysokich modelach telewizorów szerokoekranowych. Złącze to nie przesyła sygnału audio.
Composite video
Jest to podstawowe i najstarsze gniazdo sygnału video. Charakteryzuje się przeciętną jakością obrazu (ok. 240 linii poziomych).
Cyfrowe wyjście współosiowe.
Jest to wyjście typu cinch (pojedyncze) sygnału cyfrowego z odtwarzacza DVD, CD, MD. Wyjście w odtwarzaczu DVD może być dekodowane w dekoderze zewnętrznym (np. wzmacniaczu kina domowego) DTS, Dolby Digital itp.
RGB – Video
Rodzaj połączenia pomiędzy urządzeniami video. Charakteryzuje się rozdzieleniem sygnału kolorów na podstawowe barwy:
R (red – czerwony), G (green – zielony), B (blue – niebieski). Daje najlepszą jakość obrazu. Gniazda typu RGB znajdują się w droższych, bogato wyposażonych urządzeniach.
SCART.
Nazywane jest również złączem Euro. Ma 9 (wersja oszczędnościowa) lub 21 styków. Stosowane jedynie na kontynencie europejskim. Wykorzystywane w odtwarzaczach DVD, tunerach telewizji satelitarnej, telewizorach, magnetowidach. Kabel tego typu przesyła dźwięk stereofoniczny, obraz oraz inne informacje i sygnały. Przy pomocy tego złącza można przełączyć odbiornik TV ze stanu czuwania do gotowości, zmienić format obrazu. Złącze 21 pinowe może przesyłać obraz w jednym z trzech formatów:

- Video, o jakości przeciętnej (240 linii),
- S-Video o jakości bardzo dobrej (440 linii),
- RGB – ostrość- i jasność- zdecydowanie najlepsza.

S-Video.
Znane jest także jako S-VHS lub hosiden. Złącze 4 pinowe.
Charakteryzuje się rozdzieleniem sygnału luminescencji (informacje o jasności obrazu) i chrominescencji (informacje o nasyceniu barw). Daje zdecydowanie lepszą jakość obrazu niż tradycyjne złącza composite (cinch, scart), lecz gorszą niż przy użyciu złącza RGB. Nie przenosi sygnału audio.

powrót do góry strony >

Ponadto polecam stronę  Magazyn Hi-Fi - "Słownik audio"


warto odwiedzić  >> ciekawe artykuły >  
I
bibliografia I słownik I artykuły o audio i elektronice I kolumny głośnikowe I test wzmacniaczy I


powrót do góry >

I strona główna I audio retro I projekty audio I w wolnym czasie I warto odwiedzić I  

©  2000 - 2019 | Projekt strony: S.C.  |  Wszelkie prawa zastrzeżone